Studenten strijden met elkaar om écht het verschil te maken met hun sociale innovaties

Het is gewoon elke keer genieten”, zegt Robert-Jan Smits, voorzitter van het College van Bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). Hij doelt daarbij op de studenten die tijdens een wedstrijd als de TU/e Contest of de 4TU Impact Challenge hun ideeën, prototypes en projecten pitchen in de strijd om de winst. “Het is mooi en heel knap hoe die jonge mensen in staat zijn om zichzelf te presenteren. Hoe creatief ze zijn in hun oplossingen op de meest uiteenlopende onderwerpen. Dat is heel bijzonder.”

Impact

Smits ziet door de afgelopen jaren heen het animo bij studenten voor wedstrijden als de TU/e Contest steeds meer toenemen. Dat constateert ook een organiserende partij als Soapbox. Soapbox startte zo’n tien jaar geleden met de organisatie van innovatie- en ondernemerswedstrijden voor studenten, zowel voor hogescholen als universiteiten. Soapbox oprichter Hans Heijnen ziet naast de toename in het aantal studenten, een omslag van ideeën die geld opleveren naar ideeën met maatschappelijke impact. “Het gaat niet meer puur om geld verdienen, maar het maken van impact staat centraal. Studenten willen écht het verschil maken.”

“Dit soort wedstrijden zijn niet alleen bedoeld voor studenten die een bedrijven willen starten”, zegt Heijnen. “Zeker studenten uit het wetenschappelijk onderwijs zien het als kans om contact te komen met het bedrijfsleven. Maar er zitten wel veel parels van bedrijven tussen.”“Dit soort wedstrijden zijn niet alleen bedoeld voor studenten die een bedrijven willen starten”, zegt Heijnen. “Zeker studenten uit het wetenschappelijk onderwijs zien het als kans om contact te komen met het bedrijfsleven. Maar er zitten wel veel parels van bedrijven tussen.”

Lokale wedstrijd

De TU/e organiseert sinds 2015 de TU/e Contest. Een wedstrijd die studenten uitdaagt om buiten de gebaande paden te denken, om zo oplossingen voor maatschappelijke problemen te creëren. Tijdens workshops en evenementen ontwikkelen ze hun idee, concept, prototype of project verder. Ze komen ook in contact met het bedrijfsleven. Een hele reeks aan partners is betrokken, zoals ASML, Ministerie van Defensie, Thermo Fisher, VDL, de politie. Afsluitend is er een grand finale. Dit jaar is deze op 23 juni.

Lees meer over de TU/e contest

Niet alleen de TU/e maar ook de andere drie technische universiteiten van Nederland, TU Delft, Universiteit Twente en Wageningen University & Research, organiseren een zogenoemde ‘lokale wedstrijd’. De winnaars van deze afzonderlijke wedstrijden strijden met elkaar tijdens de 4TU Impact Challenge.

Ondernemer

Volgens Smits past een innovatiewedstrijd volledig in de filosofie van het onderwijs. “Als universiteit willen we de ingenieur van de toekomst opleiden. Dat is een ander type ingenieur dan zo’n vijftien jaar geleden. De nieuwe generatie ingenieurs moet vooral problem solving kunnen denken, goed kunnen communiceren en in een team kunnen samenwerken. Juist de contests brengen het beste van die drie karakteristieken naar voren. Ook sluiten ze naadloos aan op het concept van het challenge-based-learning-onderwijs waar de TU/e om bekend staat.” 

De TU/e zet onder meer challenge based learning in om studenten uit de dagen te werken aan concrete maatschappelijke vraagstukken. Smits ziet steeds meer studententeams met studenten die ondernemer willen zijn, vooral op het vlak van duurzaamheid. Hij verwelkomt dit.

“De contest past ook goed in deze tijd. Was zo’n dertig jaar geleden de trend dat alle mensen die afstudeerden in de academische wereld gingen werken, zo’n tien jaar later was dat het grote bedrijfsleven. Nu zie ik dat veel studenten een eigen bedrijf willen beginnen om bij te dragen aan een betere wereld. Het is heel bijzonder om daar getuige van te mogen zijn”, aldus Smits.

Circulariteit

Biosphere Solar, de winnaar van de TU Delft Impact Challenge Contest in de Ideation Category, is zo’n studententeam dat op weg is een bedrijf te worden. Oprichter Siemen Brinksma behaalde recent zijn master industriële ecologie en startte tijdens zijn studie met het studententeam. Nu is hij fulltime ondernemer en is het studententeam een start-up. Samen met zo’n twaalf studenten werkt hij aan zijn missie om de duurzame wereld van straks ook circulair te maken.

“Om duurzamer te worden hebben we nieuwe technologieën nodig. Elektrische auto's, warmtepompen zonnepanelen, duurzame huizen, duurzame voedselvoorziening. Wat naar mijn idee achterblijft is circulariteit. Neem bijvoorbeeld de zonnepanelen van nu. Die kunnen we, als ze niet meer werken, weggooien.”

“Zo’n negentig procent van de zonnepanelen van nu zijn gemaakt van siliciumcellen”, legt Brinksma uit. Een plastic lijm houdt de cellen in het paneel bij elkaar. “Een paneel kan dan zo’n twintig jaar mee. Door die lijm is het niet tussentijds te repareren of aan te passen. Ook is die lijm niet meer te verwijderen, zodat die siliciumcellen nooit meer hun zuiverheid terugkrijgen. Alle waardevolle en giftige stoffen belanden in het milieu, of worden laagwaardig gerecycled.”

Erkenning

Voor die lijm zocht Brinksma een oplossing. Hij onderzocht wat er al bestond en kwam maar één andere universiteit tegen die er ook mee bezig was. Dus besloot hij zelf een alternatief te ontwikkelen. Dat alternatief werkt net als dubbel glas. “Daarbij wil je niet dat er vocht tussen de glaspanelen komt om condens aan de binnen kan te voorkomen. Dus ze onttrekken vocht en zuurstof uit die tussenruimte. Vervolgens komt er een een rubberen rand om de buitenkant waardoor het zo’n vijfentwintig jaar hermetisch is afgesloten. Dat is precies wat je ook wilt bij zonnepanelen.”

“We zijn nu bezig met de constructie zodat de cellen op hun plek blijven. Daarbij staan we nog wel voor ontwerp-uitdagingen”, zegt Brinksma. Deze maand begint de start-up met het testen van prototypes op de Green Village van de TU Delft. Een samenwerking die mede ontstond door de studentenwedstrijd. Niet alleen de contest, maar ook een subsidieaanvraag en een investeerder uit Delft bracht de start-up en de Green Village bij elkaar. “De TU Delft Impact Contest was daarbij belangrijk niet alleen om ons idee te laten zien, maar ook om de erkenning te krijgen dat we met iets goed bezig zijn.”

Daarnaast heeft de wedstrijd als voordeel dat het je uit je bubbel haalt, stelt Brinksma. “Je brengt je ideeën naar buiten, ook al weet je dat het product nog niet klaar is. Je praat met mensen uit de industrie. Mensen met veel ervaring aan wie je al je vragen kunt stellen. Zij zeggen wat ze van je idee vinden. Daar kun je dan over nadenken en je oplossing op aanpassen. En de financiële onderbouwing ook belangrijk. Want je kunt wel mooie ideeën hebben, maar als je geen geld hebt om het te ontwikkelen, kom je ook nergens. Je wordt gewoon met beide benen op de grond gezet.”

Open source

Brinksma wil zijn ontwerp met andere bedrijven delen via een open-sourcelicentie. Hij is nog op zoek naar productiepartners. “Grote bedrijven zijn daar natuurlijk veel beter in. Die hebben dat kapitaal en de expertise al. Alleen gebruiken ze nog geen circulair ontwerp.” 

En juist daar wil Brinksma zorgen voor verandering. “Veel technologieën worden beschermd door een patent. Bedrijven houden de oplossing voor zichzelf.” Het is volgens de ondernemer een misvatting dat als je iets via open source maakt, het dan niet beschermd is.

“Je publiceert het onder een licentie. In die licentie kun je restricties aangeven. Bijvoorbeeld dat iedereen je techniek wel mag kopiëren, maar dat ze jou dan wel als maker moeten noemen. Of je mag zeggen dat het niet voor commerciële doeleinden gebruikt mag worden. Of dat als iemand je ontwerp doorontwikkeld, deze dat dan onder dezelfde licentie publiceert. Zo creëer je een open ecosysteem. Het mooie is dat wij als klein studententeam niet dezelfde onderzoeks- en ontwikkelingscapaciteiten hebben als een groot zonne-energie bedrijf, maar we hebben dus wel de mogelijkheid om een wereldwijde community te creëren.”

Biosphere Solar wil nu een groot bedrijf zien te vinden als een energieleverancier of een fabrikant van zonnepanelen, die met de onderneming aan de slag wil. “Dat hoeft niet gelijk het hele ontwerp te zijn. Dat kan ook zijn dat het een deel van de productielijn omgooit naar circulair. Wellicht dat andere bedrijven dan volgen.”

Internationaal

Het gaat de start-up voor de wind. Althans het pitch- en validatiegedeelte, nuanceert Brinksma. De prototypes worden binnenkort getest. In april won het bedrijf de Dutch CleanTech Challenge, wat het team naar Londen brengt.

“We zijn nu meer ons idee aan het verkopen, dan dat we iets tastbaars hebben. Ons eerste doel is het productontwerp afmaken. En dat we een community hebben die daaraan werkt. Tussen al die wedstrijden en coaching door heb ik ook wel zin om in de werkplaats te staan en ons ontwerp echt uit te voeren.”

De bijdrage aan de samenleving die Brinksma nastreeft, is ook voor de TU/e bestuurder Smits belangrijk. “Een universiteit is er ook om een bijdrage te leveren aan de samenleving, op regionaal en nationaal, maar ook Europees en internationaal niveau.”

Vanuit de TU/e ontstonden ook al mooie voorbeelden, zoals Lightyear. “Of kijk naar de oplossing die ELEO bedacht heeft voor de opslag van hernieuwbare energie. Op de Automotive Campus in Helmond werkt de scale-up nu aan een fabriek waar te zijner tijd zo’n tweehonderd mensen kunnen werken. Of denk aan Hable dat met een brailletoetsenbord voor smartphones wereldwijd impact maakt.”

“Je ziet tijdens de finale van zo’n wedstrijd de mooiste voorbeelden voorbijkomen. En met zo’n passie gebracht. Het is heel bijzonder om daar deel van uit te mogen maken.”