Start vier high tech programma’s voor een duurzame toekomst

Met de toekenning van in totaal 20 miljoen euro aan vier capacity building programma’s binnen het thema ‘High Tech for a Sustainable Future’ (HTSF) geeft de 4TU.Federatie voor de tweede keer een stevige impuls aan onderzoek en onderwijs naar technologieën die bijdragen aan een duurzame toekomst.
In de gehonoreerde HTSF-programma’s werken wetenschappers van de vier technische universiteiten aan een gepersonaliseerde gezondheidszorg (RECENTRE), het reduceren van hitte in steden (HERITAGE), het ontwikkelen van groene, biologische afbreekbare sensoren (Green sensors) en een toekomstbestendig voedselsysteem (High-tech & data-driven agri-food systems of the future).

In december 2021 riepen de vier technische universiteiten hun wetenschappers op om voorstellen in te dienen voor gezamenlijke programma’s binnen het overkoepelende thema 'High Tech for a Sustainable Future'. Met het bundelen van complementaire kennis zetten de TU’s in op vernieuwing binnen het onderzoek en onderwijs om gezamenlijk tot maximaal resultaat te komen. Zes voorstellen werden ingediend; vier daarvan krijgen nu in totaal 20 miljoen euro aan financiering voor de periode van vijf jaar.

Continuïteit

De vier programma’s hebben een looptijd van vijf jaar, maar kijken ook verder. Een belangrijk doel van de programma’s is het aanstellen van nieuw vast wetenschappelijk personeel in de vorm van Tenure Trackers, die zowel onderzoek doen als onderwijs verzorgen. Daarmee wordt niet alleen de continuïteit van de onderzoekslijnen gegarandeerd, maar wordt tegelijkertijd de verbinding tussen onderzoek en onderwijs gewaarborgd. In totaal worden er 19 Tenure Trackers aangesteld. Door het creëren van vaste wetenschappelijke posities, zal ook de samenwerking na afloop van het programma gecontinueerd worden. Om te zorgen dat de onderzoeksresultaten daadwerkelijk zullen leiden tot innovaties die de samenleving ten goede komen, wordt ook nadrukkelijk de samenwerking met externe partners gezocht.

Het HTSF programma ‘Green Sensors’ richt zich op deze nieuwe generatie sensoren die een goed werkend en betaalbaar alternatief moet gaan worden voor de huidige sensoren. De multidisciplinaire werkwijze van het team draagt eraan bij om tot waardevolle resultaten te komen.

Programmaleider Eldert van Henten en mede-aanvrager Congcong Sun (WUR) lichten dit als volgt toe: Om echte doorbraken te kunnen realiseren, heb je een nieuwe benadering nodig. Die kun je niet als één afzonderlijke universiteit leveren. In ons team hebben we de meest getalenteerde wetenschappers weten te verzamelen, van experts op BioNanoTechnologie, en Control Engineering tot deskundigen op Sensor Design, Wireless Communication Systems en Farm Technology. De start is wat ons betreft al geslaagd!’

HERITAGE – Heat Robustness in relation to ageing cities

In het HERITAGE programma werken wetenschappers aan high-tech systemen waarmee de hitte in bebouwde gebieden nauwkeurig vastgesteld en voorspeld kan worden, om vervolgens de hittebeleving van de inwoners te kunnen beperken. Met bestaande meetnetwerken, maar ook met satellietbeelden en vliegtuigen uitgerust met sensoren, worden metingen gedaan aan onder meer temperaturen, zonne-instraling, bebouwing en stedelijk erfgoed. Er wordt gekeken hoe de hitte in de stad kan worden gereduceerd en hoe bestaande stadsdelen beter ingericht kunnen worden.

Naast de inzet van technologie, is de betrokkenheid van inwoners een belangrijke factor om impact te hebben. Programmaleider Wim Timmermans (UT) hierover: ‘Door mensen de juiste informatie aan te reiken en hen meer te betrekken, kun je hen stimuleren om uit eigen beweging maatregelen te nemen om de hitte in hun stad terug te brengen. Bijvoorbeeld door de verwarming of airconditioning bij te stellen of minder tegels in hun tuin te leggen. Wij zijn in eerste instantie een technisch programma maar als we een dergelijk eigenaarschap van burgers als neveneffect kunnen bereiken, ben ik heel trots!’

Next generation food system - High-tech & data-driven agri-food system of the future

In het ‘High-tech & data-driven agri-food system of the future’ programma werken 4TU-wetenschappers aan ‘het voedselsysteem van de toekomst’ waarin de wens van de consument wordt vertaald naar wat er lokaal in de kas aan groente en fruit geproduceerd wordt. De ‘linking pin’ van het programma is een next generation database-platform waar de consument baas is over zijn eigen data. Daarin worden naast voedingsgegevens ook gezondheidsgegevens verzameld en aan elkaar gekoppeld. De gegenereerde uitslagen en inzichten helpen de consument om de juiste voedingskeuzes te maken die vervolgens rechtstreeks vertaald worden naar autonoom aangestuurde productieprocessen in de kas.

Het programma beantwoordt aan de huidige zorgen rondom voedsel en materialen-schaarste. Miranda Meuwissen (WUR), de programmaleider, zegt hierover: ‘Als wetenschappers waren we op zoek naar een manier om duurzaam, en tegelijkertijd robuust en gevarieerd te produceren. Zo ontstond het idee van een lokale kas, gekoppeld aan lokale wensen. Het zou prachtig zijn als straks elke stad daarmee precies dat aan voedsel kan produceren wat wenselijk en nodig is zodat we minder kwetsbaar zijn voor verschijnselen als droogte, oorlog of een pandemie.’

In het ontwerp van de technologieën staat de patiënt centraal. Dr. Annemieke Witteveen (UT), de programmaleider hierover: ’Het consortium van RECENTRE is zeer divers met partners uiteenlopend van patiëntvertegenwoordigers en ziekenhuizen tot een verzekeraar. Door de stem van deze partijen mee te nemen, kunnen we ervoor zorgen dat de eHealth-technologieën zo goed mogelijk aansluiten op de vraag uit de praktijk en patiënten de systemen ook echt gaan gebruiken.’