Sectorplan Onderwijs Bètatechniek aangeboden aan OCW

Vandaag heeft de 4TU.Federatie het Sectorplan Onderwijs Bètatechniek aangeboden aan het ministerie van OCW. Het sectorplan is tot stand gekomen in nauw overleg met de algemene universiteiten, hogescholen, bedrijfsleven en studenten. In het plan worden zeven gezamenlijke acties gepresenteerd om de opleidingscapaciteit en het aantal afgestudeerden van de bèta- en techniekopleidingen te vergroten. De focus ligt op de disciplines Informatica, Werktuigbouwkunde en Elektrotechniek omdat daar het gat tussen aanbod en vraag op de arbeidsmarkt het grootst is. Bekijk het sectorplan hier. 

In de periode tussen 2011 en 2018 is het aantal studenten in bètatechniek gestegen van ongeveer 65.000 naar ruim 97.000. Het aantal docenten is in die periode nauwelijks meegegroeid.
Met de middelen die het kabinet vorig jaar heeft vrijgemaakt voor bèta en techniek kan een inhaalslag worden gemaakt in het aanstellen van wetenschappelijk personeel. Toch is dit niet voldoende om de kwaliteit van goed onderwijs volledig te waarborgen.
Tegelijkertijd blijft -ondanks de forse studentengroei- de vraag naar technisch opgeleid personeel nog steeds toenemen, zowel bij grote internationale ondernemingen als bij het MKB.

Sectorplan Onderwijs Bètatechniek

In het Sectorplan Onderwijs Bètatechniek is een analyse gedaan naar de behoeftes van de arbeidsmarkt, de aansluiting op de arbeidsmarkt, het studiesucces en het aantal buitenlandse bètatechniek studenten.

Groeiende vraag: van hightech tot foodtech specialisten
Uit de analyse blijkt dat de tekorten op de arbeidsmarkt vooral liggen bij de medewerkers in de ICT (inclusief Informatica, Artificial Intelligence en Datascience), elektrotechnische ingenieurs en werktuigbouwkundigen.
De vraag naar dit soort specialisten heeft te maken met de sterke positie die Nederland inneemt in de hightechindustrie en een veranderende arbeidsmarkt met een toenemende vraag naar innovaties op het gebied van informatietechnologie, cyberveiligheid, medische technologie, voedselvoorziening en voor de maatschappelijke transities die nodig zijn voor een duurzame samenleving. Er wordt niet verwacht dat door de Coronacrisis de arbeidsmarktvraag in deze disciplines op de lange termijn vermindert.

Laag aantal ‘weglekkende’ bètatechniek studenten
Verder blijkt uit de analyse dat bètatechnische opleidingen goed aansluiten op de arbeidsmarkt en dat hoger onderwijs-afgestudeerden in de sector bètatechniek vaker voor een baan kiezen binnen de eigen sector dan studenten uit andere sectoren in het hoger onderwijs en ook vaker dan bètatechniek-afgestudeerden in het mbo.

Studenten bètatechniek doen iets langer over hun studie in vergelijking met andere sectoren, maar er is geen sprake van een grotere uitval zonder diploma uit het hoger onderwijs. Wel is de uitval onder jongens veel groter dan onder meisjes. Dit geldt voor alle sectoren in het wetenschappelijk onderwijs.

Tot slot blijkt het aandeel buitenlandse studenten bètatechniek in Nederland lager te zijn dan het gemiddelde in de OESO-landen. In een aantal andere sectoren zie je juist een overschot aan buitenlandse studenten  Dit pleit voor een genuanceerde benadering van het internationaliseringsbeleid, met ruimte voor een verschillende aanpak van de onderwijssectoren.
Lees de hele analyse in hoofdstuk 3 tot en met 7 van het sectorplan.

De acties: van campagnes om docenten en studenten aan te trekken tot een verbeterde studiekeuzecheck

Uit de analyse vloeien zeven projecten voort die de universiteiten na de zomer gaan oppakken in projectteams met vertegenwoordigers vanuit de technische universiteiten, de algemene universiteiten, het hbo en vanuit het bedrijfsleven. Namens ISO en LSVb zullen studenten deelnemen aan de verschillende projectteams. De focus van de projecten ligt in eerste instantie op de disciplines informatica, werktuigbouwkunde en elektrotechniek. Daarna kan de aanpak in overleg met bèta en techniekdecanen worden verbreed naar alle STEM-opleidingen (Science, Technology, Engineering, Mathematics opleidingen).

Zo zal er om de enkele honderden nieuwe wetenschappelijk medewerkers die nodig zijn, een gezamenlijke internationale campagne worden opgezet om wetenschappers over de gehele wereld te wijzen op de loopbaankansen in Nederland. Hierbij zal geput worden uit ervaringen die zijn opgedaan bij het werven van vrouwelijke wetenschappers. Een vergelijkbare campagne wordt gestart voor het vergroten van de belangstelling voor de opleiding elektrotechniek, met een speciale focus op vrouwelijke scholieren.

Ook het helpen van scholieren bij het studiekeuzeproces is een grote uitdaging. Veel instellingen begeleiden scholieren goed bij het maken van weloverwogen keuze binnen het opleidingspalet van de eigen instelling. Er zijn echter weinig instrumenten die scholieren helpen bij het kiezen van de beste opleiding binnen bijvoorbeeld de discipline informatica. Vragen als ‘Past de universiteit of het hbo het beste bij me?’’ en ‘’Ga ik dan Kunstmatige Intelligentie of toch Datascience studeren?’’ zullen beter beantwoord moeten worden. Nu is daar nog weinig informatie over. Om de aankomend student beter te begeleiden bij zijn afwegingen, wordt een gezamenlijke studiekeuzecheck ontwikkeld.
Lees alle acties in hoofdstuk 8 van het sectorplan.